Milno

Milno
Ми́льне
	; panorama Milna
Państwo	Ukraina
Obwód	tarnopolski
Rejon	rejon zborowski
Populacja (2001); • liczba ludności	; 898
Nr kierunkowy	3540
Kod pocztowy	47233
	Położenie na mapie obwodu tarnopolskiego Milno
	49°47′54″N 25°28′25″E/49,798333 25,473611
	Multimedia w Wikimedia Commons

Milno (ukr. Мильне, dawniej Mylne) – wieś na Ukrainie, w obwodzie tarnopolskim, w rejonie zborowskim, nad rzeczką Huk (dorzecze Dniestru). W 2001 roku liczyła ok. 900 mieszkańców.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Wieś została założona w 1717 roku.

W okresie II Rzeczypospolitej wieś o nazwie Mylne była największą w skali powiatu zborowskiego i jedną z większych wsi województwa tarnopolskiego. W 1939 r. liczyła ok. 800 rodzin i ponad 3000 mieszkańców.

Wieś Milno przed wrześniem 1939 swoim zasięgiem administracyjnym obejmowała cztery przysiółki: Podliski, Krasowiczynę, Kamionkę i Bukowinę.

W latach 1939–1944 nacjonaliści ukraińscy z OUN-UPA zamordowali w różnych okolicznościach 59 Polaków i 3 Ukraińców sprzyjających Polakom. Większość zginęła 11 listopada 1944 r. w czasie napadu sotni UPA dowodzonej przez Wołodymyra Jakubowskiego ps. „Bondarenko”^[2].

Świątynie[edytuj | edytuj kod]

Cerkiew Narodzenia Najświętszej Marii Panny[edytuj | edytuj kod]

Dawny drewniany kościół pochodził w 1755 roku. W pobliżu wzniesiono drewnianą dzwonnicę. W 1897 r. W parafii Milno było 1700 grekokatolików. W 1906 roku zakończono budowę nowego ceglanego kościoła Narodzenia Najświętszej Marii Panny, konsekrowanego przez metropolitę A. Szeptyckiego. Stary drewniany kościół z XVIII wieku został rozebrany i sprzedany w 1907 roku do wsi Kruhów w dawnym powiecie złoczowskim.

Kościół katolicki św. Jan Chrzciciela[edytuj | edytuj kod]

W Milnie mieszkało wielu wiernych Kościoła Rzymskokatolickiego. Według oficjalnych danych z 1906 r. we wsi mieszkało 790 wiernych. W 1908 r. polska społeczność Milna zbudowała w części wsi o nazwie Bukowina kościół w stylu neogotyckim, który w latach 20. XX wieku stał się parafią rzymskokatolicką, obejmującą również wsie sąsiednie. W 1910 roku kościół konsekrowano i otrzymał on patrona św. Jana Chrzciciela. Podczas I wojny światowej kościół został uszkodzony, lecz nie uległ zniszczeniu. Odbudowa zrujnowanej wieży kościelnej nastąpiła w latach 1925–1930.

Fasadę kościoła stanowi wysoka masywna wieża z bramą wejściową w stylu neogotyckim. Wieżę niegdyś wieńczyła korona i kula z krzyżem. Na górnych krańcach elewacji stały dawniej kamienne figury apostołów Piotra i Pawła, obecnie pozostała tylko jedna kompletna figura. Elewacje, sklepienia dachu i wieży wykonane są z ciosanego białego piaskowca i cegły^[3].

Wewnątrz kościoła posadzkę wyłożono czarnymi i kremowymi płytkami ceramicznymi. Do sklepień dochodziło sześć masywnych kolumn, drewniane drzwi, żeliwne okna. W 1944 roku po deportacji ludności polskiej przez władze sowieckie, wszystkie metryki i ewidencje zostały przeniesione do kościoła greckokatolickiego we wsi Mydło. Udało się uratować przed zniszczeniem część ikon (Matki Bożej Nieustającej Pomocy i Jezusa Chrystusa), krzyż ręczny, figurki św. Piotra i Pawła, kamienną chrzcielnicę i ławki.

Po wojnie kościół zamieniono na stodołę kołchozu – skład zboża, gdzie chłopi przekazywali kontyngent państwu. Zachowaną posadzkę posypano nawozem mineralnym, co spowodowało znaczne uszkodzenia płytek na podłodze. 18 lutego 1994 r. Mieszkańcy Bukowiny oczyścili kościół ze śmieci^[4].

Osoby urodzone w Milnie[edytuj | edytuj kod]

Stanisław Czapla – polski rzymskokatolicki duchowny, pallotyn.
Franciszek Juliusz Granowski – polski wydawca działający później w Warszawie; zainicjował wydawanie Wielkiej encyklopedii powszechnej ilustrowanej oraz wydawał serię „Biblioteka Dzieł Wyborowych”.

Pobliskie miejscowości[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Liczby ludności miejscowości obwodu tarnopolskiego na podstawie spisu ludności wg stanu na dzień 5 grudnia 2001 roku. (ukr.).
↑ HenrykH. Komański HenrykH., SzczepanS. Siekierka SzczepanS., Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na Polakach w województwie tarnopolskim 1939-1946, wyd. 2, Wrocław: Nortom, 2006, s. 480-481, ISBN 83-89684-61-6, ISBN 978-83-89684-61-5, OCLC 156875487 .
↑ Zdjęcie kościoła przed zniszczeniami. Grupa Przyjaciół Milna. [dostęp 2020-12-20]. (pol.).
↑ MILNO. Dawny kościół p.w. św. Jana Chrzciciela (1908 - 1914). Tarnopolski obw., Tarnopolski r-n (Zborowski r-n) | Kościoły i kaplice Ukrainy [online], rkc.in.ua [dostęp 2023-04-21] .

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

„Nasz kresowy dom nad Hukiem, Smolanką i Łopuszanką”. Opracowanie zbiorowe pod redakcją Antoniego Worobca. Zielona Góra 2000, nakładem Koła Środowiskowego Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej w Zbąszynku.
„Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej z oznaczeniem terytorjalnie im właściwych władz i urzędów oraz urządzeń komunikacyjnych”. Przemyśl – Warszawa (brak daty – 1933?), Wydawnictwo Książnicy Naukowej.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Strona Milna na Podolu
Milno, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VI: Malczyce – Netreba, Warszawa 1885, s. 429 .

[spis-1] Liczby ludności miejscowości obwodu tarnopolskiego na podstawie spisu ludności wg stanu na dzień 5 grudnia 2001 roku. (ukr.).

[2] HenrykH. Komański HenrykH., SzczepanS. Siekierka SzczepanS., Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na Polakach w województwie tarnopolskim 1939-1946, wyd. 2, Wrocław: Nortom, 2006, s. 480-481, ISBN 83-89684-61-6, ISBN 978-83-89684-61-5, OCLC 156875487 .

[3] Zdjęcie kościoła przed zniszczeniami. Grupa Przyjaciół Milna. [dostęp 2020-12-20]. (pol.).

[4] MILNO. Dawny kościół p.w. św. Jana Chrzciciela (1908 - 1914). Tarnopolski obw., Tarnopolski r-n (Zborowski r-n) | Kościoły i kaplice Ukrainy [online], rkc.in.ua [dostęp 2023-04-21] .

[1]

[2]

[3]

[4]